Wat u als natuurbeheerder over mieren zou moeten weten

Het zijn de mieren die het hem doen
De rol van mieren in allerlei ecosystemen is sterk onderbelicht en ondergewaardeerd. In het huidige natuurbeleid wordt relatief veel geld gestoken in onderzoek naar de vegetatieontwikkeling, de avifauna, de kever-, amfibieën- en reptielenfauna en de vlinders. Men beseft onvoldoende of niet, dat zij direct of indirect sterk afhankelijk zijn van het milieu dat door mieren wordt gecreëerd!

Er leven vele mierenkolonies onder enkele vierkante meters bodemoppervlak. Ze graven er gangen, ze shovelen de aarde met minerale bestanddelen naar de oppervlakte, ze draineren hun omgeving, ze stellen de airconditioning regelmatig bij, ze regelen de vochthuishouding, enzovoorts.

Ze brengen reliëf in de bodem, waardoor verschillen in abiotische omstandigheden ontstaan, waar allerlei planten verschillend op reageren. De bodem rond een mierennest is luchtiger, warmer en vochtiger, waardoor planten er gemakkelijker kiemen en zich sneller en vaak eerder in het jaar ontwikkelen.

Nogal wat mierensoorten slepen met zaden en verspreiden daardoor talloze plantensoorten.
Daarnaast houden mieren er ondergrondse en bovengrondse veestapels op na en jagen ze op allerlei organismen die in planten of in of op de bodem leven. Vanwege de hoge dichtheden waarin mieren voorkomen, is de predatie door mieren enorm.

Doordat elke mierensoort een andere voedselstrategie en neststructuur heeft, heeft dat ook weer zijn effect op het micromilieu van de bodem. Het kan dus niet anders dan dat de vegetatie door mieren wordt beïnvloed. Het is zelfs vaak zo dat vegetatie X op plaats Y voorkomt, omdat mierensoort Z daar leeft en zijn eigen habitat creëert.
Uit onderzoek in de woestijn van Arizona blijkt dat als je alle mieren dood, de plantendichtheid wordt verdubbeld. In een vergelijkbaar onderzoek in Australie bleek dat 15 x.

Het spreekt voor zich dat ingrepen in de natuur door natuurbeheerders, niet altijd gunstig uitpakken voor mieren en zelfs tot bedreigingen van mierenpopulaties kunnen leiden.